نورپردازی و انواع نور

نورپردازی و انواع آن

انواع نورپردازی

 نورپردازی مستقیم

در این روش، منابع نور به صورت مستقیم به سطوح و اجسام در فضا تابانده می‌شوند. این نوع نورپردازی باعث ایجاد سایه‌های واضح و تأثیرات قوی نور و سایه می‌شود. این روش بیشتر در فضاهایی که نیاز به نور قوی و مستقیم دارند، مانند فضاهای کاری، رستوران‌ها یا فضاهای بازرگانی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگیها:

  • نور به صورت مستقیم از چراغ به سطح کار می تابد.
  • کم کردن خیرگی دراین حالت مهم است.
  • سقف ممکن است کمی تاریک به نظر برسد.
  • طرح محیط کار نباید اجازه ایجاد هرگونه سایه ای را بدهد.
  • بهره وری انرژی بالا برای محیط های کار

نورپردازی غیر مستقیم

در این حالت، نور به سطوح به صورت غیر مستقیم و از طریق سطوح دیگر یا اجسام منتشر می‌شود. این روش باعث ایجاد نوری نرمتر و ملایمتر با توزیع یکنواخت نور در فضا می‌شود. نورپزداری غیر مستقیم معمولاً در فضاهایی که نیاز به ایجاد یک محیط آرام و دلنشین دارند، مانند اتاقهای خواب یا فضاهای استراحت، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگیها:

  • نور به صورت مستقیم به دیوار و سقف می تابد، ولی برای محیط کار به صورت غیر مستقیم است.
  • اثرات نور به صورت یکنواخت به علت عدم وجود سایه پخش می شود.
  • ارتفاع اتاق بیشتر به نظر می آید.
  • نور بدون خیرگی
  • انواع چیدمان اتاق کار ممکن است.
  • بهره وری انرژی پایین به نسبت سایر روش ها

ترکیبی

  • ترکیبی از نورپردازی مستقیم بر روی سطح کار وغیر مستقیم بر دیوار وسقف
  • زیبایی محیط کار
  • یکی از پرطرفدارترین روش ها
  • درجه کنتراست نور خوب
  • انواع چیدمان اتاق درحالتی که سهم نورپردازی غیرمستقیم بالای %60 باشد، ممکن است.
  • ترکیب مناسبی از بهره وری انرژی خوب و زیبایی نور پردازی

ملایم

  • مزایای نور پردازی ترکیبی در سقف ودیوار قابل مشاهده است.
  • امکان انواع چینش های محیط کار و عدم محدودیت ناحیه دید
  • عدم خیرگی، پذیرش عمومی بالا
  • تداعی روشنایی طبیعی در فضا
  • ترکیب مناسب بهره الکتریکی-کیفیت روشنایی

نور و انواع نور

نور چیست؟

تعریف

نور یک پدیده فیزیکی است که نتیجه‌ی تابش فوتون‌ها (ذرات نوری) است.این پدیده فیزیکی می‌تواند به صورت موجی یا ذراتی (فوتون) حرکت کند. این پدیده مهم در اکثر جوانب زندگی روزمره و علوم مختلف مانند فیزیک، شیمی، بیولوژی، و فناوری اطلاعات نقش بسزایی دارد.

نور می‌تواند از منابع مختلفی مانند خورشید، لامپ‌های الکتریکی، یا دیگر منابع نوری به وجود آید. این امواج نوری در طول موج مختلف قرار گرفته و امواج مرئی در بخش مشخصی از طیف آن قرار دارند که برای چشم انسان قابل رؤیت است.

این مولفه در علوم فیزیک به عنوان یک رسانه‌ی انرژی نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. این انرژی می‌تواند به صورت امواج الکترومغناطیسی (مانند امواج نوری) یا ذرات (فوتون‌ها) حمل شود. امواج نوری می‌توانند به انواع مختلفی از مواد برخورد کرده و در نتیجه، اثراتی نظیر انعکاس، شکست، جذب و پراکندگی ایجاد کنند.

در زمینه‌های مختلف علمی و فنی، نور به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مطالعه و تحقیقات به کار می‌رود و در تکنولوژی‌های مختلف از جمله لیزر، اپتیک، ارتباطات نوری و دوربین‌ها استفاده

نور طیفی خاصی از امواج الکترومغناطیسی با طول موج بین 380 تا 780 نانومتر است که چشم انسان قادر به دیدن آن است.

اثر ملانوپیک

مردمک چشم انسان دارای سلول های حساس به نور می باشد. میزان ملاتونین در شب 10 برابر آن در روز است.ملاتونین هورمون مسئول خواب می باشد.سرکوب هورمون  ملاتونین در صبح به بیدار ماندن ما در طول شبانه روز کمک می کند.بنابراین می توان این گونه گفت که نور باعث پیدایش ریتم شبانه روزی می باشد.

محدوده ی بینایی چشم انسان

ادراک نسبی از طیف های نور و اثر ملانوپیک

نور نور چیست؟

این مولفه به طور خلاصه سه اثر مثبت بر روی انسان دارد:

برای کاربرد های دیداری
روشنایی محیط زندگی و کار مطابق با استانداردها
روشنایی آرامش بخش همراه با احساس راحتی
برای کاربرد های احساسی
نورپردازی هنری
طراحی صحنه و افکت های زیبا
اثرات بیولوژیکی آن

تنظیم ریتم شبانه روزی

آرامش بخشی ویا تحریک

پارامترهای اساسی در روشنایی

شار نوری – شدت نور- روشنایی- شدت روشنایی

نور چیست

Ω: زاویه کمانی که نور به آن می تابد.
A: مساحتی که نور به آن می تابد.
П : 3.14
AL.CosЄ : محدوده قابل دید منبع نور
Ƥ : میزان بازتاب محیط

نور

شار نوری

این پارامتر نشان دهنده میزان نور تابیده شده از منبع می باشد. در اینجا یک کمیت دیگر به نام بهره الکتریکی نور نیز تعریف می شود که عبارت است از میزان شار نوری خروجی به توان الکتریکی ورودی، با واحد (lm/w) ؛که این کمیت را می توان هم برای منبع و هم چراغ تعریف نمود. این پارامتر تعیین کننده بازدهی چراغ و صرفه اقتصادی آن نیز می باشد.
نماد: Ф Phi ؛ واحد: lm Lumen

شدت نوری

شدت نوری نشان دهنده میزان نور تابیده شده در یک جهت خاص می باشد. این پارامتر مشخصه ی بسیار خوبی برای المان هایی نظیر رفلکتور که نور را به صورت مستقیم بازتاب می کنند، می باشد. این پارامتر با منحنی LDC (Luminous intensity Distribution Curve) نشان داده می شود.
نماد: I واحد: CD Candela

شدت روشنایی

شدت روشنایی به مقدار انرژی نوری است که به ازای هر واحد سطح در یک نقطه خاص از یک منبع نور تابیده می‌شود. این مقدار توسط واحد SI به نام کندلا بر متر مربع (cd/m²) اندازه گرفته می‌شود. یک کندلا بر متر مربع معادل یک واحد شدت روشنایی است.

رابطه‌ی شدت روشنایی (I) با توان نوری (P) و مساحت سطح (A) به صورت زیر است:

در این رابطه:

  • نمایانگر شدت روشنایی است (به واحد کندلا بر متر مربع)
  • توان نوری است (به واحد وات یا جول بر ثانیه)
  • مساحت سطحی است که نور بر روی آن تابیده می‌شود (به واحد متر مربع)

شدت روشنایی مفید است تا نور تولید شده توسط یک منبع به چه میزان در یک نقطه خاص تراکم دارد. این مفهوم مهم در زمینه‌هایی مانند فضای عمومی، نمایشگاه‌ها، برقراری روشنایی مطلوب در فضاهای کاری یا مسکونی و سایر کاربردهای نورپردازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از سوی دیگر شار نوری تابیده شده بر واحد سطح را شدت روشنایی می نامیم. روشنایی نسبی مناسب برای محیط ها با انواع استانداردها به طور مثال طبق استانداردEN 12464 مشخص شده اند.
Illuminance:E(lx)=(luminous flux (lm))/(area (m2))
نماد : E واحد: lx Lux

روشنایی

روشنایی از پارامترهای پایه ای نور می باشد که توسط چشم انسان قابل درک است. این پارامتر از سویی به روشنایی ساتع شده از منبع نور بستگی دارد و از طرفی دیگر به درجه ی بازتابش سطح و رنگ آن بستگی دارد.

نماد: L واحد: cd/m2