تاریخچه و ساختار لامپ های الکترونیکی

تاریخچه لامپ های الکترونیکی

تاریخچه آشنایی با منبع نور

این مطلب قصد دارد تا تاریخچه و ساختار لامپ های الکترونیکی را بررسی کند. برای هزاران سال اجداد ما مجبور بودند فعالیت های خود را در نور طبیعی روز انجام دهند. داستان استفاده بشر از نور مصنوعی و یادگیری در به کار گرفتن آن به حدود 500 هزار سال قبل باز می گردد. زمانی که بشر برای اولین بار اتش را روشن و کنترل کرد. این کشف باعث استفاده هدفمند بشر از نور و گرما تولید شده گردید. نور مصنوعی تولید شده از آن زمان باعث گسترش دامنه طول نور طبیعی شد.
در طول سالیان زیاد چوب، چربی و روغن حیوانی برای دستیابی به نور توسط بشر سوزانده شد. این پروسه صنعتی سازی بود که طی سالهای بعدی باعث بوجود آمدن یک انقلاب واقعی و تغییرات اساسی جهت ارتقاء صنعت روشنایی و از بین بردن نقاط ضعف موجود بود. در ابتدا گاز به عنوان منبع سوخت و در ادامه الکتریسیته به راهکاری غالب جهت انتقال انرژی و تولید چراغهای روشنایی بدل شد.

لامپ های الکترونیکی در زندگی مدرن

بیشتر از 130 سال است که چراغ های روشنایی مصنوعی به یک المان لازم و ضروری در زندگی روزمره جهت استفاده در همه مکانها بدل شده است. زندگی مدرن بشر بدون استفاده از این المان های روشنایی امکان پذیر نیست. زیرا جوامع و محیط های زندگی امروزه بشر به صورت 24 ساعت فعال هستند. همچنین انسان بیشتر زمان زندگی خود را در فضاهای داخلی ساختمان ها سپری می کند. حتی برای روشنایی فضاهای بیرونی ساختمان، چه روشنایی معابر و یا افکت های نوری دکوراتیو انسان نیازمند استفاده از چراغ های روشنایی مصنوعی می باشد.
بنابراین تقاضا برای چراغ های روشنایی مصنوعی و انتظار ما از آنها بسیار زیاد است. به طور مثال ما انتظار داریم این تجهیزات همیشه و همه جا و با کیفیت مورد نظر ما در دسترس باشند. همچنین ما انتظار داریم که قیمت این تجهیزات مناسب بوده و کار کردن با آنها نیز بسیار راحت باشد.

در حال حاضر منابع نوری جدید دارای عمکرد بالایی هستند که باعث بالارفتن کیفیت چراغ های روشنایی می شوند. چراغ های روشنایی در اروپا حدود 14 درصد از کل انرژی تولید شده را مصرف می کنند که این میزان در کل جهان برابر برابر 19 درصد می باشد. تقریبا حدود 80 درصد از چراغ های روشنایی، چراغ های با کاربری حرفه ای و حدود 20 درصد از آنها چراغ هایی هستند که در منازل شخصی مورد استفاده قرار می گیرند. این حجم از مصرف انرژی برابر با انتشار 600 میلیون تن گاز گلخانه ای در سال می باشد. که در نتیجه استفاده از چراغ های روشنایی مصنوعی در محیط منتشر می شوند.

لامپ های الکترونیکی در زندگی مدرن
بنابراین پایین آوردن مصرف انرژی و به عبارت دیگر Saving energy باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بخصوص گاز CO2 می شود. اتحادیه اروپا یک برنامه ای با هدف کاهش گرمای زمین را درنظر گرفته است. در راستای آن افزایش درجه حرارت زمین در قیاس با دوره قبل از صنعتی شدن جهان نباید از 2 درجه سلیسیوس بیشتر شود. در این راستا می بایست انشار گازهای گلخانه ای تا سال 2020 حدود 20 درصد و تا سال 2030 نزدیک 40 درصد نسبت به میزان تولید شده در سال 1990 کاهش پیدا کند.

صنعت چراغ های روشنایی از سال 1879 برای اولین با اختراع لامپ رشته ای و تولید صنعتی آن توسط ادیسون شروع شد. این چراغ ها دارای رنج وسیعی از لامپ های روشنایی می باشد. لامپ های روشنایی بر اساس طراحی شان، مشخصات نور خروجی و مخصوصا نحوه به کارگیری آنها در ساخت چراغ به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. مهمترین معیارهای در انتخاب منابع نوری مدرن، کیفیت و کارایی چراغ های روشنایی و همچنین مصرف انرژی پایین و طول عمر بالای آنهاست.

روش های مختلف تولید لامپ های روشنایی

لامپ های روشنایی می تواند به روش های مختلفی تولید شوند. جهت صرفه جویی هر چه بیشتر در مصرف انرژی و هزینه تولید لامپ های روشنایی در چهار گروه اصلی زیر تولید می شوند.
– چراغ ها با لامپ های حرارتی (Thermal light sources)
– لامپ های گازی با تراکم تخلیه پایین (Low-intensity discharge lamps)
– لامپ های گازی با تراکم تخلیه بالا (High-intensity discharge lamps)
– منابع نوری نیمه هادی

روش های مختلف تولید لامپ های روشنایی

آلودگی نوری چیست

آلودگی نوری چیست؟

در این مقاله قصد داریم آلودگی نوری را تعریف و عوامل مرتبط با آن را بررسی کنیم. وجود یک سیستم روشنایی داخلی یا خارجی با طراحی مناسب نه تنها از لحاظ مصرف انرژی می تواند اثرات مثبتی داشته باشد، بلکه مزایای بسیار مهمی نظیر امنیت عمومی، کاهش امکان جرم و جنایت، ایجاد آسایش جسمی و روانی، و بطور کلی ایجاد حس خوب در جامعه را به مراه خواهد داشت. اما عکس این موضوع، و در  پدیده آلودگی نوری  برخلاف آن عمل می کند.

به طور کلی آلودگی نوری به نور اضافی یا مزاحمی گفته می شود که توسط انسان به وجود آمده باشد و به بیان دیگر، نور اضافی یا مزاحمی که بدلیل طراحی یا اجرای بد یک سیستم روشنایی و ایجاد نوری فراتر از حد انتظار روشنایی به وجود آمده باشد. ازآنجایی که این پدیده دارای اثرات منفی بسیاری شامل اثرات زیست محیطی بر جانوران و گیاهان و بطور کلی اکوسیستم حیات وحش، تاثیر بر ستاره شناسی، تلفات انرژی، ایجاد یا تشدید بیماریها، مبهم بودن ستارگان در آسمان شب و غیره می باشد، مطالعه و بررسی آن  همانطور که در سایر کشورهای توسعه یافته هم به همین صورت انگاشته می شود، دارای اهمیت فراوان بوده و مقابله با آن می تواند تبعات مثبت فراوانی در پی داشته باشد.

تعریف آلودگی نوریتعریف آلودگی نوری

به طور کلی آلودگی نوری به نوری گفته می شود که دارای تلفات باشد، آسیب رسان باشد و یا از دید انسان، مزاحم تلقی گردد. این آلودگی که بعنوان یکی از اثرات پیشرفت تکنوژیکی بشر تلقی می شود نیز همانند انواع دیگر آلودگیها نظیر آلودگی صوتی، آلودگی هوا، آب و خاک بوده و می تواند خسارات سنگینی را به همراه داشته باشد. عوامل اصلی ایجاد آلودگی نوری شامل منابعی نظیر روشنایی داخلی و خارجی ساختمان ها، تبلیغات، مراکز تجاری، ادارات، کارخانجات، روشنایی معابر، نورافکن های زمین های ورزشی و غیره می گردد. بر روی کره خاکی، آلودگی نوری شدید در مناطق صنعتی و پرجمعیت ایالات متحده امریکا، اروپا و ژاپن به وضوح دیده می شود. با این وجود، در سایر مناطق نیز مقدار کمی نور می تواند موجب بروز مشکلاتی گردد.

تاثیرات آلودگی نوری

نور اضافی یا بد جهت که توسط سیستم های روشنایی معابر، خانه ها و شهرها، سیستم های روشنایی تبلیغاتی، نورپردازی ساختمان ها، نورافکن های رو به آسمان و غیره ایجاد می گردد نه تنها بر حیات وحش، ایجاد توهمات، مشکلات خواب و ستاره شناسی آماتور و حرفه ای تاثیرگذار است، بلکه موجب اتلاف مقدار بسیار زیادی انرژی نیز می شود. بدین جهت با توجه به مصادیق فراوان آلودگی نوری، تعاریف مختلفی برای آن وجود دارد. با این وجود توصیف آلودگی نوری به عنوان یکی از خطرات در حال رشد برای نور طبیعی اهمیت فراوان مقابله با این پدیده را نشان می دهد، مشکلی که با “عنوان بشر درحال بسته بندی شدن در هاله ای از نور است”، مطرح گردیده. بدین ترتیب آلودگی نوری شامل طیف وسیعی از پدیده های روشنایی اضافی یا مزاحم ناشی از طراحی بد سیستم روشنایی می باشد که پدیده هایی نظیر خیرگی ، گنبد نوری (تابش آسمان، خیرگی آسمان) ، تجاوز نور و غیره را در بر می گیرد. به عنوان مثال، امروزه حدود 40 درصد از مردم امریکا و 20 درصد از جمعیت اروپا به دلیل عدم امکان تطابق دید در شب، قادر به دیدن ستارگان و حدود 50 درصد از جمعیت اروپا با چشم غیرمسلح قادر به دیدن کهکشان راه شیری نیستند.

تاثیرات آلودگی نوریدر کنار این موارد،  درصورت وجود نور اضافی یا بد جهت در سیستم های روشنایی معابر، انعکاس آن از سطوح معبر و خارج از معبر که به اشتباه روشن شده اند  نیز بسته به ویژگی های سطح منعکس کننده نور، می تواند مقادیر فوق را به میزان 60 تا 110 درصد دیگر افزایش دهد. این امر به تنهایی بیانگر اهمیت طراحی و اجرای صحیح محصولات روشنایی در معابر و لزوم وجود دستورالعملهای اجرایی گام به گام برای آموزش نحوه طراحی صحیح این سیستم ها توسط مهندسان روشنایی است.

نکاتی مهم در خرید و به کارگیری پروژکتورهای LED

نکاتی مهم در خرید و به کارگیری پروژکتورهای LED

در هنگام خرید و به کارگیری پروژکتورهای LED به روشنایی توجه کنید نه توان مصرفی. معیار خرید پروژکتور یا لامپ در گذشته، توان مصرفی بود. دلیل این انتخاب هم این بود که مقدار روشنایی اینگونه لامپ ها ثابت است. مثلا یک لامپ 100 وات یا 200 وات را خریداری می کردیم. مقدارنور لامپ 200 وات دو برابر لامپ 100 وات بود. از روی همین مقیاس، مقدارنور لامپ 100 بود که همه مقدار نور آن را میدانستند.امروزه 100وات، توان مصرفی یک پروژکتور است.

اما آنچه که مهم است این است که یک لامپ به ازای مصرف 100 وات انرژی، چقدر نور تولید می کند. میزان روشنایی تولید شده توسط لامپ را با واحد لومِن اندازه می گیرند. هرچقدر که لومن یک لامپ بیشتر باشد، یعنی نور آن بیشتر است. بنابراین در هنگام خرید پروژکتور ال ای دی، به میزان روشنایی آن توجه کنید. امروزه بنابر عادت مردم در خرید لامپ بر حسب وات، لامپ ها را بر حسب وات نام گذاری می کنند نه بر حسب میزان نور اما شما در موقع خرید به میزان نور آن توجه نمایید.

پرژکتور ال ای دیتوجه به درجه حفاظت چراغ IP

در هنگام خرید یک پرژکتور LED به عدد IP در ستون مشخصات محصولات توجه کنید و با توجه به محیطی که می خواهید چراغ پروژکتوری در آن نصب شود، آن را انتخاب نمایید. معمولا پروژکتورها در فضای خارجی استفاده می شوند. برای همین هم باید در برابر باران و گرد و غبار و رطوبت، مقاومت داشته باشند. پروژکتورهای دارای IP65 ، در برابر گرد و غبار و بارش آب، مقاومت دارند. پروژکتورهای دارای IP66 در برابر گرد و غبار و بارش شدید آب مقاوم هستند.

توجه به درجه IP در حین خرید در هنگام انتخاب پروژکتور ال ای دیتوجه به دمای رنگ نور خروجی

پروژکتورهای LED در دو رنگ آفتابی و مهتابی به صورت عمده در بازار وجود دارند. پروژکتورهای رنگی نیز، با سه رنگ آبی و قرمز و سبز و نوع دیگر پرژکتور هم که رنگ نور متغییر دارد به نام مولتی کالر یا RGB که معمولا همراه با کنترل رنگ در یک بسته بندی برای مصارف زیبا سازی به کار می روند. رنگ پروژکتورها با یک عدد با واحد کلوین تعیین می شود. رنگ نور پروژکتورها از حدود 2700 کلوین برای نورهای زرد تا عدد 6500 کلوین برای نورهای مهتابی و سفید است. عدد رنگ پروژکتورهای ال ای دی را می توانید در جدول مشخصات آنها ببینید .

توجه به رنگ نور در حین خرید پروژکتور ال ای دیپروژکتور جت لایت

جت لایت یک سیستم پرتاب نور قوی و خطی از لامپ های cob می باشد که جهت استفاده در نورپردازی ساختمان های بلند و مرتفع کاربرد دارد. طراحی جدید جت لایت با بیشترین پرتاب نور و دفع حرارت و لنز آنتی یووی جهت دفع انعکاس نور خورشید در روز می باشد. این سیستم با توان 10 وات، شعاع نور را تا ارتفاع 30 تا 40 متر و توان 8 وات و لنز اپتیکال بسته پرتاب نوری بین 25 الی 12 متر را دارا می باشد. این چراغ که به صورت روکار نصب می شود در قسمت بیرونی ساختمان روی زمین یا سطوح نما قرار داده می شود و نور را روی ساختمان می تاباند البته یکی از ویژگی های آن درجه حفاظت IP65 است که نشان می دهد چراغ در برابر بارش باران و عوامل طبیعی مقاومت مناسبی دارد .

طراحی روشنایی ضد استرس در خانه

دکوراسیون ضد استرس و اهمیت روشنایی در آن

 اهمیت روشنایی و نورپردازی در دکوراسیون

برای اینکه پس از یک روز کاری طولانی، نگرانی ها و مشکلات شغل خود را پشت سر بگذارید و مجدد انرژی بگیرید به خانه ای آرام نیاز دارید. بنابراین، ایجاد روشنایی و دکوراسیونی ضد استرس در زندگی برای جوامع پر تنش امروزی ضروری است. در واقع خانه شما باید محلی باشد که به شما در تجدید روحیه و از بین بردن خستگی روزمره کمک نماید. می توانید با استفاده از متریال ها، رنگ ها و چیدمان مناسب، دکوراسیون مثبتی ایجاد کنید اما چگونه؟

روشنایی خانه

نقش نور و روشنایی در کاهش استرس

نور یکی از مهمترین عناصر در ایجاد تغییرات مثبت است. نور، به ویژه نور طبیعی، تأثیر زیادی در خلق و خوی موجودات زنده دارد و می تواند به شما کمک کند احساس خوش بینی و آرام تری داشته باشید. بنابراین ابعاد پنجره ها، ضخامت پرده ها، رنگ و طرح آنها، نوع، ظاهر، شدت و رنگ نور منابع روشنایی همگی می توانند اهمیت بسزایی در دور کردن استرس و افزایش حس آرامش در ساکنین یک ساختمان مسکونی دارا باشند.

وسایل روشنایی مورد استفاده در خانه

جهت روشنایی و دکوراسیون ضد استرس در فضای مسکونی از ترکیب چندین منبع نوری با رنگ نور گرم استفاده کنید. سعی شود تا از حداقل چراغ ها با پرتاب مستقیم که ایجاد سایه می کنند استفاده شود و با ترکیب چراغ های دکوراتیو یا یا نور پردازی غیر مستقیم به سطح روشنایی مورد نظر برسید. استفاده از دیمرها انتخاب های عالی برای تنظیم سطح نور متناسب با نیاز هستند.

پرده ها

از یک پرده دو لایه با پارچه های سبک و سنگین استفاده کنید که به شما امکان می دهد در شب و برای داشتن حریم خصوصی پرده را بسته و در طول روز با ضخامت کم پارچه پرده نور کافی را دریافت نمایید.

رنگهای ضد استرس

همانطور که می دانید هر پالت رنگی انرژی های خاصی را منتقل کرده و احساس بهتری را در شما ایجاد می کند. بهترین رنگ ها برای دکوراسیون منزل ضد استرس شامل رنگ های آرامش بخش مانند خاکستری، طوسی، آبی و یا رنگ هایی در تنالیته سبز هستند. از رنگ هایی استفاده کنید که به شما کمک می کنند تا شادی، امید و آرامش بیشتری را تجربه کنید.

متریال ضد استرس

متریال های طبیعی مانند چوب را انتخاب کنید و از الیاف طبیعی، پنبه، سنگ و متریال های دوست دار طبیعت که آرامش بیشتری را به ارمغان می آورند استفاده کنید!

گیاهان و طبیعت ضد استرس

در هر قسمتی از منزل می توانید از گیاهان طبیعی استفاده کنید و علاوه بر زیبایی و ویژگی های سلامتی که به همراه دارند از خواص ضد استرس آن ها نیز بهره گیرید.

سازماندهی و نظافت

برای آرامش و هماهنگی خانه این شعار را فراموش نکنید! ” بیرون بریزید ، اهدا کنید و بازیافت کنید” سعی کنید همه چیز را منظم سر جای خود قرار دهید و از استرس حاصل از شلوغی و سردگمی دوری کنید. در ضمن، نحوه تمیز کردن خانه نیز نشانگر آن است که شما چه کسی هستید. به یاد داشته باشید، خانه شما معبد شما است. مراقبت از معبد شما آرامش بیشتری را از آنچه تصور می کنید برایتان به ارمغان خواهد آورد.

گوشه ای دنج برای خودتان

برای خود قسمتی از منزل را برای خلوت با خود یا انجام کارهایی که علاقه دارید اختصاص دهید. گوشه ای برای یوگا یا مطالعه! برای تماشای منظره بیرون و یا رسیدگی به گل ها! هر کاری که استرس را از روح شما دور و حتی زمان کمی از روز هم که شده احساس خوبی در شما ایجاد می کند!

نورپردازی فضاهای مسکونی

باید ها و نباید ها در طراحی نورپردازی فضاهای مسکونی

 چه اصولی در طراحی نورپردازی فضاهای مسکونی اهمیت دارد؟

امروزه توجه به مسئله روشنایی و نورپردازی فضاهای مسکونی، محل کار، گالری های هنری و یا فضاهای تجاری و رستوران ها می تواند یکی از اصول مهم در طراحی آن فضا می باشد. در این فهرست از بایدها و نبایدها در انتخاب تجهیزات و روشهای روشنایی و طراحی نورپردازی در فضا های مسکونی، به برخی از اصول مهم اشاره می شود که مطمئن شوید روشنایی مورد نظر شما بهترین گزینه برای طراحی فضایتان می باشد.

اصول مهم در طراحی روشنایی:

  • توجه شود هدف های طراحی روشنایی و نورپردازی یک فضای مسکونی تامین حداقل نور محیطی، تاکید بر سوژه ها و المان های ویژه در هر فضا، افزایش حس امنیت و آرامش ساکنین می باشد.
  •  جهت بالا بردن ضریب اطمینان روشنایی یک محیط، فقط به استفاده از یک منبع روشنایی مانند چراغ آویز سقفی اکتفا نکنید. حتی فضاهای کوچک مانند راهرو ورودی نیز بهتر است که حداقل از دو منبع نور متفاوت بهره مند شوند.
  • در طراحی روشنایی فضاهای مسکونی، استفاده از چراغ های دیوار کوب یا آباژورهای ایستاده و رومیزی در طراحی روشنایی فضا یک ضرورت است. سعی شود ترکیبی از نورپردازی تاکیدی، محیطی و دکوراتیو برای تامین روشنایی هر فضایی استفاده کنید.
  • اهمیت نورپردازی تاکیدی جهت یک فعالیت خاص در فضاهایی که کار تخصصی انجام می شود مانند آشپزخانه، اتاق کار و حمام و همچنین جهت متمایز کردن المان های معماری و یا وسایل و تجهیزات ویژه منزل را فراموش نکنید.
  • در یک فضای مسکونی برای طراحی نورپردازی فضای حمام اهمیت ویژه ای قائل شوید. ملاحظات مهمی در نصب روشنایی در حمام وجود دارد که منحصر به این فضا بوده و در سایر فضاها اهمیت ندارد.
  • جهت دست یابی به نورپردازی غیر مستقیم که اهمیت ویزه ای در نورپردازی فضاهای مسکونی دارد، می توانید ترکیبی از آباژورهای رومیزی و آباژورهای ایستاده، دیوارکوب ها و چراغ های روشنایی های بالاتاب استفاده کنید. لازم نیست که از همه آنها در همه فضاها استفاده کنید ولی حداقل برای هر فضایی دو نوع نورپردازی مختلف در نظر بگیرید.
  • فراموش نکنید استفاده از دیمر جهت تنظیم سطح روشنایی چراغ های دکوراتیو می تواند اهمیت بسزایی داشته باشد. اگر امکان داشت برای هر کدام از منابع نوری یک دیمر بگذارید. تنظیم کردن نور می تواند نورپردازی بهتری و خروجی دلپذیرتری داشته باشد.
  • از شید مناسب برای آباژورهای رومیزی و آباژورهای ایستاده استفاده کنید.
  • از چراغ ها و منابع نوری مدرن، پرژکتورهای ریلی با قابلیت جابه جایی و همچنین نورهای مخفی برای فضاهایی که طراحی سنتی دارند استفاده نکنید. این منابع نوری خیلی مدرن و جدید هستند و هارمونی فضاهای سنتی را از بین می برند.
  • در استفاده از لوستر و یا چراغ های آویز مدرن برای فضاها اصولی وجود دارد که بهتر است آنها را رعایت کنید. مهمترین نکته در انتخاب منابغ نوری آویزان، هماهنگی طراح چراغ با فضای پیرامون خود می باشد. توجه شود که بیش از هر نوع نورپردازی دیگری، در استفاده از لوستر باید به تنظیم ارتفاع آن دقت کنید. مثلا می توانید از لوسترها در مکان هایی که انتظار نمی رود از لوستر در آنها استفاده شود، هم استفاده کنید. در خانه های مدرن دیگر لوسترها فقط برای تامین روشنایی اتاق ناهارخوری و نشیمن نیستند.
  • رنگ نورهای استفاده شده در طراحی دارای اهمیت زیادی دارد. استفاده از نورهای خیلی سفید سرد. و یا نورهای خیلی زرد می تواند فضا را برخلاف آنچه انتظار دارید. برای نشیمن و یا استراحت، نامناسب کنند.
  • در یک فضای مسکونی رنگ نور سفید ملایم (حدود 3700 تا نهایتا 4000 کلوین) جهت تامین نور محیطی با تلفیق رنگ نور گرمتر (حدود 2700 تا 3000 کلوین)، جهت منابع نوری دکوراتیو و رنگ نور سفید ملایم و یا گرم بسته به نوع کاربرد، جهت منابع نور تاکیدی، عموما می تواند بهترین گزینه باشد.
  • به سوژه های مورد استفاده برای نورپردازی به چشم یک شئ دکوراتیو نگاه کنید. و با استفاده از نورپردازی تاکیدی، اهمیت این سوژه ها را در فضا نشان دهیم.
  • توجه به این نکته لازم و ضروری است که تجهیزات و منابع نوری استفاده شده در فضاهای مسکونی جهت نورپردازی محیطی، تاکیدی و دکوراتیو مانند چراغ های سقفی و دیواری، حباب های نوری، آباژورهای رومیزی، دیوار کوب ها و … می بایست زمانی که خاموش هستند نیز دارای ظاهری زیبا داشته باشند.
  • طراحی روشنایی و نورپردازی ورودی ساختمان، حیاط ، فضاهای مشاع و یا روف گاردن یک ساختمان مسکونی دارای اهمیت بسیار زیادی در پررنگ کردن زیبایی های ساختمان و ایجاد حس آرامش برای اعضای ساختمان دارد.
روشنایی پارکینگی

روشنایی فضای پارکینگ ها

همه ما تمایل داریم وقتی به پارکینگ خانه، محل کار یا مراکز خرید می رسیم فضای روشن و نور مناسبی برای راهنماییمان وجود داشته باشد. برای همین روشنایی فضای پارکنیگ این روزها اهمیت زیادی پیدا کرده است. علاوه بر نیاز به روشنایی جهت راهنمایی مسیر خروج، در فضاهایی همچون انبار یا پارکینگ روشنایی مناسب می تواند احساس امنیت و آرامش را برای ما به وجود آورد.
بنابراین روشنایی عمومی در چنین فضاهایی دو هدف اصلی دارد. یکی افزایش ایمنی و ایجاد حس آرامش و دیگری راهنمایی افراد حاضر در محیط جهت جابجا شدن و یا خروج از محل پارکینگ است. در این بین اگر طراحی روشنایی صورت گرفته مطابق استاندارد باشد و محصول مورد استفاده دارای کیفیت و طول عمر بالایی داشته باشد. علاوه بر دستیابی به اهداف اصلی روشنایی، آسیب به محیط ریست هم به کمترین حد خودش می رسد.
روشنایی فضای پارکینگ باید به نحوی باشد، که تمامی کسانی که در آن حضور دارند بتوانند به خوبی علائم راهنما و هشدار دهنده را به خوبی ببینند. و مسیر برای رانندگان کاملا واضح باشد. روشنایی کافی و وضوح دید باعث جلوگیری از بروز حوادث و تصادفات در فضاهای پارکینگی می‌شود. این امر امروزه با توجه به تراکم فضاهای شهری و افزایش تعداد در کنار کاهش مساحت پارکینگ نمود بیشتری پیدا کرده است.

ویژگی های عمده و مهم روشنایی پارکینگ:

  • در مسیرهای تردد نقاط تاریک و سایه وجود نداشته باشد.
  • یکنواختی روشنایی در فضای پارکینگ رعایت شده باشد به گونه ای که نور به طور تقریبا مساوی، کافی و البته یک دست در کل فضا توزیع شده باشد.
  • شدت نور و میزان روشنایی (بین ۵۰ تا ۱۰۰ لوکس) باید به اندازه کافی باشد. این میزان بر حسب کاربری ساختمان و بزرگی فضای پارکینگ می تواند متغیر باشد.
  • میزان خیرگی نور باید حداقل باشد.
  • در صورت استفاده از سیستم های هوشمند روشنایی، زمان انتظار برای روشن شدن فضای پارکینگ به حداقل برسد و محیط سریع روشن شود.

نکته دیگری که باید در طراحی روشنایی فضاهای پارکینگی مورد نظر قرار بگیرد این است که در کنار داشتن روشنایی افقی، می‌بایست روشنایی عمودی نیز حتما لحاظ شود. منظور از روشنایی افقی همان روشنایی عمومی است که هدف آن دیده شدن اشیاء و روشن کردن فضاست. روشنایی عمودی اما مفهومی است که شاید کمتر با آن آشنا باشیم روشنایی عمودی وظیفه پر کردن سایه‌های ایجاد شده را دارد و موجب می‌شود جزییاتی مثل شماره پلاک‌ها و چهره افراد قابل تشخیص باشند.
استفاده از سیستم برق رسانی و روشنایی اضطراری هم برای تامین روشنایی پارکینگ در زمان‌های بروز حادثه و قطعی برق الزامی و ضروری است. همچنین علائم چراغ های خروج اضطراری، علائم راهنما و هشدار دهنده‌ها هم باید بگونه ای طرحی و نصب گردند که کاملا در معرض دید افراد باشند.

ویژگی فنی چراغ پارکینگی یا چراغ انباری:

درجه حفاظتی بالا

نکته مهم دیگر جهت نورپردازی فضای پارکینگ‌ها، کیفیت و مشخصات تجهیزات مورد استفاده می باشد. به دلیل عبور و مرور دائم خودروها و فضای بسته پارکینگ‌ها، این مکان ها دارای ذرات معلق زیادی هستند. همچنین باتوچه به اینکه در این فضاها اصولا از سیستم های اطفاع حریق پاششی روبه بالا استفاده می شود و در زمان بروز حریق با پاشش آب کلیه تجهیزات مجاور را خیس می کنند، مطابق استاندارهای بین المللی توصیه می‌شود برای نورپردازی و روشنایی پارکینگ حتما از چراغ‌هایی با حداقل درجه حفاطت IP65 استفاده شود. تا در برابر نفوذ گرد و غبار و همچنین پاشش مستقیم آب مقاوم باشند. ضمن اینکه این نوع چراغ ها باید مقاومت مطلوب و مناسبی هم در برابر ضربه و صدمات احتمای ناشی از برخورد وسایل نقلیه داشته باشند. (حداقل IK6)

پیشنهاد ما جهت روشنایی فضاهای پارکینگی، استفاده از چراغ پلانوکس اکو (Planox ECO) برند RZB کشور آلمان است. این چراغ قابلیت نصب هم به صورت افقی هم به صورت عمودی و بر روی دیواری و یا سقف را دارد. این محصول با خروجی نور یکنواخت و خطی خود می تواند محیط اطراف خود را به صورت یکنواخت، با شدت مناسب و بدون خیرگی روشن نماید.

مقاومت ضربه ای بالا

این چراغ محصول شرکت RZB آلمان است و استفاده اصلی آن جهت روشنایی فضای پارکینگ ها، سوله های صنعتی و فضاهای نگه داری تجهیزات، انبارهای کوچک و بزرگ، سالن های تولید و مونتاژ، سالن های تولید و نگه داری مواد عذایی (یه دلیل ضد ضربه بودن و عدم استفاده از شیشه) و حتی فضاهای آزاد را دارد.
ویژگی های مهم این چراغ به شکل ظاهری زیبای آن، مقاومت بالا در برابر غبار و رطوبت (IP66)، مقاومت بالا در برابر ضربه (IK8) است. همچنین می توان به سیستم ترووایرینگ (حذف جعبه تقسیم و کابل کشی اضافه)، نصب راحت و آسان و همچنین کیفیت بسیار بالای آن اشاره کرد.

چراغ پارکینگ

همه چیز در مورد سیستم صاعقه گیر

روش های طراحی و اجرای سیستم صاعقه گیر(برق گیر)

حفاظت در برابر صاعقه

رعد و برق و صاعقه از پدیده های طبیعت است که از دیرباز صدمات و لطمات زیادی به بشر و زندگی او زده است. تا مدتها انسان در برابر آن بی دفاع و محکوم به شکست بوده است.
دیر زمانی است انسان توانسته است کم و بیش به مکانیسم ایجاد شدن صاعقه آشنا شود. و نیز نحوه حفاظت خود (صاعقه گیر) و ساخته های خود در مقابل آن آگاهی داشته باشد.
رعد و برق تخلیه انرژی الکتریکی بین دو ابر با بارهای الکتریکی متضاد در آسمان و صدای مهیب ناشی از آن است. صاعقه عبارتست از تخیه الکتریکی یک ابر با زمین است.

دلایل و مکانیسم وقوع صاعقه

تغییرات و نوسانات که باعث تغییرات در هوای محیط می شود باعث تنوع بیشماری در کیفیت فیزیکی هوا هستند. پاره ای از این تغییرات جوی نظیر درجه حرارت و میزان رطوبت هوا باعث ایجاد ابرهای طوفانی می شود.

این ابرها به شکل سندان بوده و از نوع کومولومبوس با ارتفاع زیاد (حدود 9000 متر)هستند که سطوح پایین آن از قطرات آب و سطوح بالایی آن از کریستالهای یخ تشکیل شده است. جابجایی شدید این ابر در داخل توده خود ، قطرات آب باردار ( بار الکتریکی منفی) تولید نموده و کریستالهای یخ بار مثبت به خود می گیرند. گاهی هم بار مثبت در قسمت پایین ابر بین بارهای مثبت ومنفی نزدیک به زمین اختلاف پتانسیلی بین زمین و ابر بوجود می آورد ( در حدود 10 تا 15 کیلو ولت بر متر) که تخلیه آن به زمین غیر قابل اجتناب می گردد. طوفان و رعد و برق زمانی حادث می شود که در زمان مخصوص قطعه ابری به هر دلیل باردار شود.

انواع طوفان

طوفان گرم: حرکت هوا گرما گرفته از زمین آفتاب خورده به سوی طبقات بالاتر
طوفان جبهه ای : حرکات مکرر هوای سرد طبقات فوقانی به سمت پایین و جایگزینی آن با هوای گرم
با توده شدن ابرهای باردار ناشی از سایش جریانات هوا ذرات بار منفی بیشتر و بیشتر شده و مجموعه آنها به حدی می رسد که باید با قطعه ابر دیگر و یا زمین تخلیه گردد. معمولاً نود درصد تخلیه هایی که به زمین صورت می گیرد، با یک جرقه کمرنگ ضعیف به نام Leader Stroke شروع می شود که به طرف زمین جهت می گیرد و هنگام حمله به طرف زمین مانند شاخه های درخت به اطراف انشعاباتی دارد که اصلی نیستند ولی هر یک از آنها سعی می کند خودش را زودتر از دیگران به زمین برساند و در این هنگام نزدیکترین انشعابات به زمین بالاترین پتانسیل منفی را به خود می گیرد.

انواع صاعقه

در هوای کشورما 90% صاعقه ها از نوع منفی هستند یعنی تخلیه از طرف ابر با بارهای منفی به زمین صورت می گیرد. گاهگاهی در زمستان در اثر محبوس شدن بارهای مثبت در میانه ابری با بار منفی (شرایط ایجاد طوفان) حمله با بار مثبت به زمین انجام می شود . این نوع صاعقه ، صاعقه مثبت نامگذاری می شود. هر وقت شرایط الکتریکی اتمسفر اجازه دهد، هر دو نوع صاعقه می تواند رخ دهد. نتیجه آن را مثبت از پایین به بالا و منفی از بالا به پایین نامگذاری می کنند.

صاعقه گیر

صاعقه گیر یک مسیر کم مقاومت برای پتانسیل انباشته شده در ابر به طرف میله ای است که یک سر آن را به وسیله هادی به زمین متصل کرده اند.
اگرچه مسیر اصلی تخلیه از همان نوک آن صورت می گیرد اما به غیر از آن شاخه های فرعی پتانسیل منفی که به طرف زمین در حال تخلیه هستند نیز می تواند به عنوان مسیرهای دیگر به زمین برخورد نماید. بنابراین برای حفاظت ساختمان باید با توجه به تمام جهات محل و تعداد صاعقه گیر ها و ارتفاع و نحوه اتصال آنها را به یکدیگر و زمین در نظر گرفته شود.
برای جذب پتانسیل منفی ابرها ، جریان مثبت بالارونده از زمین همواره سعی می کند از نوک میله صاعقه گیر فراتر اتفاق بیافتد. فاصله تلاقی دو پتانسیل تا نوک میله صاعقه گیر به عنوان محدوده حفاظت نامیده می شود و همیشه مورد توجه سازندگان صاعقه گیر می باشد. به عبارت دیگر هر چه نقطه تلاقی پتانسیل مثبت و منفی از میله صاعقه گیر دورتر باشد محدوده حفاظت شعاع بزرگتری داشته و حفاظت مطمئن تری صورت می گیرد.

صاعقه‌گیرهای PASSIVE (ساده)
1. IEC 1024
2. BS 6651
3. NFPA 78

صاعقه‌گیرهای ACTIVE (الکترونیکی)
1. NFC 17-102

طراحی سیستم های صاعقه گیرمتن کامل مقاله سیستم صاعقه گیر را در لینک زیر دنبال کنید:

روش های طراحی سیستم صاعقه گیر

مقاله در مورد تمامی اصول مربوط به طراحی سیستم های صاعقه گیر

 

گرد آوری و تنظیم: مهندس محمد عابدین

نرم افزار طراحی روشنایی دیالوکس

نرم افزار دیالوکس

نرم افزار تخصصی طراحی روشنایی DIAlux (دیالوکس)

نرم‌ افزار دیالوکس یکی از مطرح ترین نرم افزارها در زمینه محاسبات روشنایی و نورپردازی است. با وارد کردن اطلاعات معماری فضا همچون ابعاد اتاق، جنس، رنگ و بافت محیط و مشخص کردن کاربری فضا همچون فضاهای اداری، تجاری و … می‌توان محاسبه روشنایی را با توجه به فاکتورهای نوع چراغ، دامای رنگ چراغ، زاویه پخش نور و بر اساس چیدمان المان های معماری انجام داد. امروزه بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده چراغ اطلاعات فنی چراغ‌های خود را بر اساس منحنی پخش نور هر چراغ به صورت فایل‌هایی که پلاگین نامیده می‌شود ارائه می‌دهند. همچنین در سال های گذشته برخی شرکت‌های ایرانی تولیدکننده چراغ، پلاگین‌ چراغ های خود را ارائه داده‌اند و به همین دلیل استفاده از این نرم‌افزار در ایران بسیار رواج پیدا کرده‌است.

ویژگی های دیالوکس

از ویژگی های اصلی این نرم افزار محاسبه میزان لوکس و شدت روشنایی محیط، میزان خیرگی چراغ ها و خروچی 3 بعدی فضای طراحی شده می‌باشد.
نسخه جدید این نرم‌افزار، دیالوکس اوو Dialux evo می‌باشد. این نسخه تفاوت‌هایی با نسخه قدیمی دیالوکس دارد که از آن جمله می‌توان به گرافیک بالا در دیالوک اوو Dialux evo و همچنین طراحی کل ساختمان به صورت یکجا اشاره کرد.
DIALux از نام‌آشناترین نرم‌افزارهای طراحی سیستم روشنایی و نورپردازی فضاهای داخلی و خارجی ساختمان محسوب می‌شود. اساس طراحی‌ها در این نرم‌افزار، بر پایه‌ی روش‌های پیشنهادی مؤسسه‌ی آلمانی استاندارد DIN است.
کمپانی آلمانی DIAL مالک این نرم افزار کاربردی است. دیالوکس تحت حمایت مجموعه‌ی بزرگی از کمپانی‌های تولیدکننده‌ی چراغ، لامپ و ابزارآلات روشنایی قرار دارد. ازاین‌رو شرکت DIAL، آن را به‌صورت رایگان و بدون محدودیت در اختیار کاربران قرار می‌دهد. علاوه بر نسخه‌ی اصلی نرم‌افزار، دسترسی به فایل راهنمای دیالوکس در قالب PDF هم به‌راحتی فراهم است. این راهنما با متن روان و تصاویر ملموس خود، نقش مؤثری در تسلط هرچه بیشتر کاربران در استفاده از این نرم افزار دارد.

شرکت‌های تولیدکننده‌ی لوازم روشنایی این امکان را دارند تا اطلاعات فنی محصولات خود را به‌صورت پلاگین در دیالوکس ارائه دهند. با توجه به این امکان، استفاده از این نرم‌افزار در ایران بسیار گسترش یافته است. شرکت‌های شناخته‌شده‌ای هم‌چون مازی‌نور و … پلاگین‌های محصولاتشان خود در این نرم‌افزار وجود دارند. بنابراین کاربر ایرانی دیالوکس این امکان را دارد تا از تجهیزات نورپردازی این شرکت‌ها، در مدل‌سازی‌های خود بهره ببرد.

دیالوکس چه کاربردهایی دارد؟

نرم‌افزار دیالوکس قادر به نورپردازی اغلب فضاها همچون فضای داخلی ساختمان، نمای خارجی، معابر، فضای سبز و … است. این نرم‌افزار قدرتمند شامل المان‌هایی هم‌چون دیوارهای آجری، شیشه‌ای، در و پنجره، لوازم منزل و … در پیش فرض های خود دارد. با استفاده از این پیش فرض ها کاربر قادر به شبیه سازی مدل‌ 3 بعدی فضا به صورت واقعی تر خواهد بود.

از توانایی‌های دیالوکس می‌توان به امکان Import و Export فایل‌های اتوکد با پسوند DWG و فایل‌های ۳DMAX اشاره کرد. در این نرم‌افزار شبیه‌سازی دو و سه ‌بعدی پروژه و اجزای آن پیش از اجرا امکان‌پذیر است.

همچنین کاربر دیالوکس قادر است با وارد کردن پارامترهایی هم‌چون ارتفاع نصب، زاویه پخش نور، دمای رنگ و نوع منابع نوری، روشنایی مورد نیاز محیط را محاسبه کند و پس از محاسبات، این نرم‌افزار تعداد، قدرت و بهترین محل قرار دادن چراغ ها را مشخص می کند.
در محاسبات نرم افزار دیالوکس شدت روشنایی، یکنواختی توزیع نور و میزان خیرگی تا آن‌جاکه موجب آزار و خستگی چشم نشود بر اساس نوع کابری فضا تعیین می‌گردد.

طراحی روشنایی با نرم افزار دیالوکس

مدل‌سازی نورپردازی کل ساختمان در فضای نرم‌افزار

مقایسه‌ی DIALux و DIALux Evo

کمپانی DIAL نرم‌افزار DIALux Evo را از سال ۲۰۱۲ به‌منظور کاهش زمان رندرینگ و افزایش سرعت DIALux منتشر کرد. با وجود حجم بیشتر این نسخه، گرافیک و سرعت بالاترش نسبت به نرم افزار دیالوکس معمولی، از مزایای آن به‌شمار می‌آید.
از نرم افزار دیالوکس‌اوو بیشتر در طراحی مکان‌هایی که نیازمند مدل سازی با جزییات بیشتر هستند استفاده می‌شود. در این نسخه امکان وارد کردن جزییات معماری فضا هم‌چون میزوصندلی، رنگ‌های مختلف، سرامیک و کاشی، کاغذدیواری و … وجود دارد. اعمال این جزییات به طبیعی‌تر شدن مدل‌سازی‌ها کمک شایانی می‌کند.

طراحی یک‌جای کل ساختمان، نورپردازی و روشنایی فضاهای داخلی و خارجی آن هم از دیگر قابلیت‌های این نسخه است. نرم‌افزار دیالوکس نسبت به دیالوکس‌اوو از CPU، RAM و گرافیک سیستم کمتر استفاده می‌کند اما سرعت و دقت کمتری دارد.

طراحی روشنایی ساختمان با دیالوکس

چه سیستمی برای نصب DIALux Evo مورد نیاز است؟

این نرم‌افزار بر سیستم‌عامل‌های ۳۲ و ۶۴ بیتی و بر ویندوزهای ۷، ۸ و ۱۰ قابل‌نصب است.
برای نصب دیالوکس‌اوو به سیستمی با CPU با قابلیت پشتیبانی SSE2، چهار گیگابایت RAM و کارت گرافیک ۱ گیگابایتی نیاز است. در حال حاضر DIALux Evo 8.1 آخرین نسخه‌ی عرضه شده‌ی کمپانی DIAL است که نسخه‌های Desktop، Android و IOS آن در دسترس هستند.

شرکت سانوتک طراح سیستم های روشنایی شامل روشنایی نما، روشنایی فضای آزاد، روشنایی آفیس و دفتر کار، روشنایی خانه و سیستم های روشنایی اضطراری با استفاده از این نرم افزار و سایر نرم افزارهای مرتبط و توسط مهندسین طراح مجرب در این زمینه می باشد.

طراحی روشنایی خانه سالمندان

روشنایی محیط افراد مسن باید چگونه باشد؟

تاثیر روشنایی و نورپردازی محیط برای افراد مسن:

طبق تحقیقات صورت گرفته در یک موسسه سوئدی، تاثیر مستقیم کیفیت روشنایی محیط بر کیفیت زندگی افراد مسن مورد بررسی قرارد گرفته و تاثیرات آن طبق موارد زیر اعلام شده است:

  • افزایش میزان اشتها به صرف غذا
  • بهبود سلامت جسمانی و سطح عمومی سلامت
  • افزایش اعتماد به نفس
  • بهبود خلق و خو افراد
  • کاهش عصبانیت و احساس تنهایی

پردازش بصری تصویر

سیستم بینایی انسان بر اساس یک سیستم پردازش تصویر با همکاری چشم ها، شبکه عصبی و مغز به صورت خودکار عمل می کند. چشم ها بر اساس نور بازتابیده شده از محیط تصویری از فضای پیرامون فرد را بر روی شبکیه چشم ایجاد کرده و این تصویر بر اساس سیگنال های عصبی به مغز انسان انتقال می یابد. در مغز انسان تجزیه و تحلیل های لازم و پرداز تصویر بر روی اطلاعات ارسالی انجام میشود سپس دستورات لازم توسط مغز به سایر اندام های بدن ارسال خواهد شد.

مشکلات و بیماری های شایع سیستم بینایی در افراد سالمند

مطابق تحقیقات صورت گرفته قبل از 80 سالگی، بیشتر بیماری های سیستم بینایی انسان قبل از شبکیه چشم اتفاق می افتد، که شامل برخی از موارد زیر می باشد:

  • متراکم و مات شدن عدسی چشم که موجب کدر دیده شدن تصاویر می گردد
  • کوچک شدن و کاهش واکنش پذیر مردمک چشم
  • کاهش خاصیت الاستیکی عدسی

بیماری های فوق بر روی سیستم پردازش تصویر انسان تاثیرهای زیادی می گذارد به گونه ای که مطابق تحقیقات صورت گرفته در سن 50 سالگی به طور متوسط میزان نور در شبکیه چشم انسان نصف این میزان در 20 سالگی می باشد. در نتیجه در نور پردازی می بایستی به این نکته توجه کرد که افراد مسن نیاز به داشتن حدود 25 تا 50 درصد میزان نور بیشتر به نسبت افراد جوان کمتر از 25 سال هستند . همچنین در افراد سالمند میزان تطبیق پذیری چشم در سطوح مختلف روشنایی کاهش می یابد.

نورپردازی محیط برای افراد سالمند

در نور پردازی در محیط هایی که افراد سالمند در آن زندگی می کنند می بایستی به نکات زیر توجه شود:

  • افزایش میزان سطح روشنایی
  • استفاده از منابع نور با CRI بالای 80 درصد
  • کنترل میزان نور طبیعی
  • ایجاد کنتراست مناسب در محیط
  • نور پردازی مسیرها و نیز فضاهای خاص مانند زیر پله ها، کنار تخت خواب، دور آینه در دستشویی و …
  • کاهش خیرگی در محیط و چراغ
  • انتخاب چراغ با طراحی مناسب جهت ایجاد فضای دلپزیر و مناسب برای این افراد
    جهت کاهش میزان خیرگی محیط و چراغ می توان به صورت زیر عمل کرد:
  • استفاده از دیفیوز و نیز تنظیم جهت چراغ
  • استفاده از کفپوش مات در محیط
  • استفاده از آنتی رفلکتور در در صفحه نمایش
  • فیلتر نور مستقیم ورودی از پنجره ها
  • استفاده از نور پردازی غیر مستقیم
  • پرهیز از استفاده از چراغهای دارای فلیکر

طراحی روشنایی خانه سالمندان

سطح روشنایی

مطابق توصیه انجمن نور پردازی شما آمریکا IESNA، میزان نور مناسب برای این گروه های سنی مختلف شامل موارد زیر می باشد:
افراد 30 تا 40 سال

  • نور عمومی : 50 لوکس
  • محوطه غذا خوری: 50 لوکس
  • مطالعه: 300 لوکس
  • آشپزخانه : 100 لوکس
    افراد 60 سال به بالا
  • نور عموی : 300 لوکس
  • نور متوسط در محیط غذا خوری: 500 لوکس
  • جهت مطالعه: 750 لوکس
  • در آشپزخانه: 300 لوکس به طور متوسط و در سطوح کاری 500 لوکس

نور پردازی با توجه به جنبه روانشناختی و سلامت انسانها

میزان سطح نور و روشنایی محیط به طور کلی بر روی ترشح ملاتونین و نیز ریتم کاری ساعت بدن تاثیر می گذارد. ملاتونین بر روی افزایش سطح سراتونین در بدن تاثیر می گذارد، که این امر بر موارد زیر تاثیر گذار هست:

  • افزایش میزان ناخرسندی و غم
  • اختلال در خواب
  • اختلال در سیستم ایمنی بدن
  • ایجاد انواع بیماری های مختلف منجمله سرطان

ترشح ملاتونین با در معرض نور قرار گرفتن به شدت کاهش می یابد و با قرار گرفتن در محیط با سطح روشنایی 550 لوکس این کاهش ترشح 90 درصد و نیز در محیط های با سطح روشنایی 100 لوکس این میزان کاهش 50 درصد می باشد.
روشنایی وسلامت افراد مسن
مشابه گوش که دارای دو عملکرد شنیداری و نیز بالانس نمود بدن می باشد.

چشم و امواج نور

چشم نیز در دریافت امواج نور دو نقش زیر را دنبال می کنند:

  • نقش دیداری و شکل دادن تصویر که توسط سلول های مخروطی و لوله ای در چشم صورت می پذیرد
  • تنظیم رفتارها و روانشناسی، که به طور طبیعی توسط سلول گانگلیون شبکیه که یک نوع نورون در نزدیکی سطح داخلی (لایه سلولیگانگلیون) از شبکیه چشم صورت می گیرد.

روشنایی خانه سالمندان

مطابق تحقیقات بین 40 تا 70 درصد افراد بالای 65 سال دارای اختلال در خواب می باشند، که این امر عموما به دلیل کاهش میزان فعالیت، تغییر در ساعت کاری بدن،گذراندن بیشتر وقت در محیط های داخل خانه و در نتیجه عدم دسترسی به نور روز می باشد. خواب ناکافی و نامناسب موجب کاهش ملاتونین و همچنین کاهش ملاتونین موجب اختلال در خواب می باشد که این امر موجب یک چرخه معیوب در سیستم خواب می شود. با در معرض نور طبیعی قرار گرفتن و نیز تنظیم مناسب میزان روشنایی در ساعات شبانه روز می توان به کاهش اختلالات خواب در افراد سالمند کمک نمود. رعایت موارد مذکور تاثیر زیادی در سلامت بینایی و کاهش علائم بیماری های بینایی در افراد مسن می گردد.

نورپردازی و طراحی روشنایی محل کار و اداره

روشنایی محل کار

مفاهیم روشنایی محل کار

تعریف محیط کاری برای اهداف مختلف نورپردازی روشنایی محل کار، همانگونه که در استاندارد EN 12464 آمده است، افق های جدیدی را در مقوله ی روشنایی ایجاد کرده است. امروزه تعداد و کیفیت روشنایی و چراغ برای هر محیطی مشخص شده است. این امر موجب افزایش بهره وری روشنایی در هر محیط با توجه به نیاز های کاربر از روشنایی محیط می شود. در نتیجه باعث افزایش کیفیت روشنایی میگردد که نه لزوما همراه با افزایش هزینه آن است.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید، روشنایی محل کار به صورت یکنواخت می باشد و در نقطه ای سایه وجود ندارد. در این روش نورپردازی بر روی نقطه ای فوکوس و تمرکز روشنایی وجود ندارد.

در این تصویر مشاهده می شود که در بالای میز کار، چراغ های روشنایی سقفی باعث روشنایی هرچه بیشتر میز کار به نسبت سایر نقاط شده است که این امر موجب داینامیک تر شدن محیط می شود. همچنین نورپردازی بر روی دیوارها باعث باز ترشدن محیط و بزرگتر جلوه کردن آن می شود.

ویژگی های روشنایی رضایت بخش عبارتند از:

نور کافی باشد.
نور از نظر توزیع فرکانس مطلوب باشد.
درخشندگی سطوح سبب خیرگی نشود.
سایه های مزاحم موجود نباشد.
تامين نور كافي و مناسب در محل كار موجب مي‌شود كه:

ميل و رغبت به كار در كارگر افزايش يابد.
دقت عمل در كار بيشتر شود.
راندمان و نتيجه كار افزوده گردد.
سلامت چشم و قدرت بينايي كارگر محفوظ مانده و خستگي اعصاب كمتر شود.
كار، بهتر،‌ راحت تر و دقيق‌تر انجام شود.
ميزان حوادث حين كار كاهش یابد.

منابع نور:

براي روشنايي كارگاهها از دو منبع نور طبيعي و نور مصنوعي مي‌توان استفاده نمود.

در حالت کلی به دلایل زیر استفاده از روشنایی مصنوعی بر طبیعی برتری دارد:

-میزان نور طبیعی دایم در حال تغییر است.

-استفاده درست از نور طبیعی بستگی به طرز و محل نصب پنجره دارد.

-شدت و ضعف نور طبیعی قابل کنترل نیست.

روشنايي طبيعي:

نور خورشید سالم‌ترين و ارزان‌ترين وسيله روشنايي و يكي از منابع مهم تامين انرژي نوراني مي‌باشد.

به منظور استفاده بهتر و صحيح‌تر از روشنايي روز بايستي به نكات زير توجه نمود:

در سطوح مساوی، پنجره های بلند از پنجره های عریض بهتر است.
فاصله بین میز کار و پنجره نباید از فاصله دو برابر ارتفاع پنجره ها تجاوز کند.
در صورتي كه كارگاه يا محل كار بزرگ باشد و پنجره‌هاي آن براي رساندن نور به همه قسمتها كافي نباشد بايد در قسمتهايي از سقف از پوشش شيشه‌اي استفاده شود.
براي جلوگيري از تابش مستقيم نور خورشيد در تابستان بهتر است بالاي پنجره‌ها سايبان داشته باشد.
براي استفاده بيشتر از نور آفتاب بايد سقف كارگاه و ديگر سطوح منعكس كننده نور به رنگ روشن بوده تا نور را بهتر منعكس كند.
پنجره ها باید به نحوی نصب گردند که شیشه ها از ایجاد خیرگی و تابش نور مستقیم به چشم ها جلوگیری کند.
براي اينكه نور كافي به محل كار برسد بايستي با توجه به نوع كار، تابش نور و آفتابي بودن محل، مجموع سطوح پنجره ها و يا سقف شيشه‌اي كارگاه متناسب با مساحت كف كارگاه باشد. موثرترین مساحت سطح شیشه نسبت به کف گارگاه مطابق جدول شماره 1 می باشد.

جدول 1 – موثرترین مساحت سطح شیشه نسبت به کف گارگاه بر حسب نوع کار

نوع کار

مساحت

کارهای ظریف

3/1  تا 5/1

کارهای معمولی

5/1 تا 7/1

انبار ها و راهروها

10/1

روشنایی مصنوعی:

در طرح نور مصنوعي براي روشنایی محل كار اين نكات بايد مورد توجه قرار گيرد:

نور حاصله از منابع روشنايي بايد تا حدامكان به روشنايي روز نزديك باشد.
سقف و قسمت بالايي ديوارها معمولاً به منظور افزايش راندمان روشنايي وارده از پنجره ها به رنگ روشن و قسمت پايين ديوارها براي ايجاد شرايط آسايش به رنگ تيره رنگ آميزي ميشوند.
مقدار نور حاصله از منابع روشنايي بايد ثابت و به اندازه كافي بوده و بر كليه سطوح محيط كار به طور يكنواخت توزيع شود تا از بوجود آمدن سايه و زواياي تاريك جلوگيري شود.
تعمير و سرويس به موقع منابع روشنايي
تميز و پاك نمودن نورگيرها به طور مرتب
در مورد ميزان نور براي كارگاههاي مختلف جدول شماره 2 مي‌تواند راهنماي مناسبي باشد:

جدول 2 – میزان روشنایی مطلوب بر حسب نوع کار

محل كار

ميزان روشنايي مطلوب بر حسب لوكس

كارهاي بزرگ

80 – 100

كارهاي ظريف

150 – 250

كارهاي بسيار ظريف

500 – 1000