رنگ های نور و انواع مختلف رنگ در نور
01 دسامبر
روشنایی, مقالات روشنایی عمومی

رنگ نور

رنگ نور

رنگ نور به ویژگی‌های نور مرئی مرتبط است و متفاوت از دیدگاه طول موج‌های مختلف است. نور مرئی توسط چشم انسان در بازه‌ی خاصی از طول موج‌ها رؤیت می‌شود و این بازه را “طیف نوری” یا “طیف مرئی” می‌نامند.

رنگهای مختلف نور در طیف مرئی به ترتیب افقی (از چپ به راست) به شرح زیر هستند:

  1. بنفش (Violet)
  2. آبی (Blue)
  3. سبز (Green)
  4. زرد (Yellow)
  5. نارنجی (Orange)
  6. قرمز (Red)

هر رنگ نور با یک طول موج خاص در طیف مرئی مرتبط است. بنابراین، طول موج برای هر رنگ نور می‌تواند به عنوان ویژگی تعیین کننده باشد. به عنوان مثال، نور با طول موج کمتر (مثل بنفش) دارای انرژی بیشتری است، در حالی که نور با طول موج بیشتر (مثل قرمز) انرژی کمتری دارد.

در علم اپتیک، ترکیب مختلف این رنگها منجر به تولید رنگهای دیگر می‌شود. به عنوان مثال، اگر تمام رنگهای طیف را باهم ترکیب کنید، نور سفید تولید می‌شود. از این ویژگی در دیگر فناوری‌ها مانند تلویزیون، نمایشگرها و تکنولوژی نمایش رنگی استفاده می‌شود

رنگ نور مشخصه ایست که در تصمیم گیری برای خرید چراغ، پارامتر بسیار مهمی است. در جدول زیر می توانید جدول مربوطه را مشاهده نمایید.

نماد دمای رنگ نمود ظاهری نام فنی
ww(Warm White) تا 3300 کلوین محدوده قرمز نور گرم(Warm)
nw(intermediate White) از 3300 تا 5300 کلوین سفید رنگ بی رنگ(neutral)
tw(Cool White) از5300 کلوین به بالا آبی رنگ سرد(Cool)

پس علاوه بر اینکه رنگ اتاق و محیط می تواند جو و فضا را عوض کند، رنگ نور مورد استفاده در محیط نیز این قابلیت را دارد.

نمود رنگ (Colour Rendering)

توانایی نور برای نشان دادن رنگ واقعی جسمی است که به آن می تابد را نمود رنگ می نامند. این توانایی در 8 آزمایش مختلف (R1 to R8) مشخص می شود. نمود رنگ مرجع، منبع نور خورشید می باشد و بهترین نمود رنگ (CRI) 100 می باشد. اگر CRI منبع نوری 90 باشد بسیار خوب می باشد و اگر بالای 80 باشد خوب تلقی می شود. CRI های زیر 80 نباید برای مکان های کاری مورد استفاده قرار بگیرد.

رنگ های تست (R9 to R14) همچنین در مواقع خاص استفاده می شوند. این رنگ ها به صورت اشباع شده و یا پر رنگ موجود می باشند که در دسته بندی جداگانه ای نسبت به رنگ های معمول قرار می گیرند.

نور و انواع نور
01 دسامبر
روشنایی, مقالات روشنایی عمومی

نور چیست؟

تعریف

نور یک پدیده فیزیکی است که نتیجه‌ی تابش فوتون‌ها (ذرات نوری) است.این پدیده فیزیکی می‌تواند به صورت موجی یا ذراتی (فوتون) حرکت کند. این پدیده مهم در اکثر جوانب زندگی روزمره و علوم مختلف مانند فیزیک، شیمی، بیولوژی، و فناوری اطلاعات نقش بسزایی دارد.

نور می‌تواند از منابع مختلفی مانند خورشید، لامپ‌های الکتریکی، یا دیگر منابع نوری به وجود آید. این امواج نوری در طول موج مختلف قرار گرفته و امواج مرئی در بخش مشخصی از طیف آن قرار دارند که برای چشم انسان قابل رؤیت است.

این مولفه در علوم فیزیک به عنوان یک رسانه‌ی انرژی نیز مورد مطالعه قرار می‌گیرد. این انرژی می‌تواند به صورت امواج الکترومغناطیسی (مانند امواج نوری) یا ذرات (فوتون‌ها) حمل شود. امواج نوری می‌توانند به انواع مختلفی از مواد برخورد کرده و در نتیجه، اثراتی نظیر انعکاس، شکست، جذب و پراکندگی ایجاد کنند.

در زمینه‌های مختلف علمی و فنی، نور به عنوان یک ابزار قدرتمند برای مطالعه و تحقیقات به کار می‌رود و در تکنولوژی‌های مختلف از جمله لیزر، اپتیک، ارتباطات نوری و دوربین‌ها استفاده

نور طیفی خاصی از امواج الکترومغناطیسی با طول موج بین 380 تا 780 نانومتر است که چشم انسان قادر به دیدن آن است.

اثر ملانوپیک

مردمک چشم انسان دارای سلول های حساس به نور می باشد. میزان ملاتونین در شب 10 برابر آن در روز است.ملاتونین هورمون مسئول خواب می باشد.سرکوب هورمون  ملاتونین در صبح به بیدار ماندن ما در طول شبانه روز کمک می کند.بنابراین می توان این گونه گفت که نور باعث پیدایش ریتم شبانه روزی می باشد.

محدوده ی بینایی چشم انسان

ادراک نسبی از طیف های نور و اثر ملانوپیک

نور نور چیست؟

این مولفه به طور خلاصه سه اثر مثبت بر روی انسان دارد:

برای کاربرد های دیداری
روشنایی محیط زندگی و کار مطابق با استانداردها
روشنایی آرامش بخش همراه با احساس راحتی
برای کاربرد های احساسی
نورپردازی هنری
طراحی صحنه و افکت های زیبا
اثرات بیولوژیکی آن

تنظیم ریتم شبانه روزی

آرامش بخشی ویا تحریک

پارامترهای اساسی در روشنایی

شار نوری – شدت نور- روشنایی- شدت روشنایی

نور چیست

Ω: زاویه کمانی که نور به آن می تابد.
A: مساحتی که نور به آن می تابد.
П : 3.14
AL.CosЄ : محدوده قابل دید منبع نور
Ƥ : میزان بازتاب محیط

نور

شار نوری

این پارامتر نشان دهنده میزان نور تابیده شده از منبع می باشد. در اینجا یک کمیت دیگر به نام بهره الکتریکی نور نیز تعریف می شود که عبارت است از میزان شار نوری خروجی به توان الکتریکی ورودی، با واحد (lm/w) ؛که این کمیت را می توان هم برای منبع و هم چراغ تعریف نمود. این پارامتر تعیین کننده بازدهی چراغ و صرفه اقتصادی آن نیز می باشد.
نماد: Ф Phi ؛ واحد: lm Lumen

شدت نوری

شدت نوری نشان دهنده میزان نور تابیده شده در یک جهت خاص می باشد. این پارامتر مشخصه ی بسیار خوبی برای المان هایی نظیر رفلکتور که نور را به صورت مستقیم بازتاب می کنند، می باشد. این پارامتر با منحنی LDC (Luminous intensity Distribution Curve) نشان داده می شود.
نماد: I واحد: CD Candela

شدت روشنایی

شدت روشنایی به مقدار انرژی نوری است که به ازای هر واحد سطح در یک نقطه خاص از یک منبع نور تابیده می‌شود. این مقدار توسط واحد SI به نام کندلا بر متر مربع (cd/m²) اندازه گرفته می‌شود. یک کندلا بر متر مربع معادل یک واحد شدت روشنایی است.

رابطه‌ی شدت روشنایی (I) با توان نوری (P) و مساحت سطح (A) به صورت زیر است:

در این رابطه:

  • نمایانگر شدت روشنایی است (به واحد کندلا بر متر مربع)
  • توان نوری است (به واحد وات یا جول بر ثانیه)
  • مساحت سطحی است که نور بر روی آن تابیده می‌شود (به واحد متر مربع)

شدت روشنایی مفید است تا نور تولید شده توسط یک منبع به چه میزان در یک نقطه خاص تراکم دارد. این مفهوم مهم در زمینه‌هایی مانند فضای عمومی، نمایشگاه‌ها، برقراری روشنایی مطلوب در فضاهای کاری یا مسکونی و سایر کاربردهای نورپردازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از سوی دیگر شار نوری تابیده شده بر واحد سطح را شدت روشنایی می نامیم. روشنایی نسبی مناسب برای محیط ها با انواع استانداردها به طور مثال طبق استانداردEN 12464 مشخص شده اند.
Illuminance:E(lx)=(luminous flux (lm))/(area (m2))
نماد : E واحد: lx Lux

روشنایی

روشنایی از پارامترهای پایه ای نور می باشد که توسط چشم انسان قابل درک است. این پارامتر از سویی به روشنایی ساتع شده از منبع نور بستگی دارد و از طرفی دیگر به درجه ی بازتابش سطح و رنگ آن بستگی دارد.

نماد: L واحد: cd/m2

اگزیت ساین و چراغ اضطراری
17 نوامبر
مقالات روشنایی اضطراری (ایمنی)

روشنایی ایمنی و اضطراری

کلیات سیستم چراغ های اضطراری ( ایمنی )

در زمان حادثه یکی از مسائل پر اهمیت حفظ جان افراد مستقر در محل حادثه می باشد. که در این رابطه خروج ایمن افراد از محل های حادثه حائز اهمیت می باشد. از آنجایی که در زمان رویداد حادثه به دلیل شرایطی همچون خاموشی، وجود دود حاصل از حریق، مسدود شدن راه های اصلی، نا آشنا بودن افراد به ساختمان و اضطراب به وجود آمده در اشخاص و … خروج افراد از ساختمان با مشکل مواجه می شود، می بایست راهکارهایی از قبل در ساختمان پیش بینی نمود تا افراد در زمان بروز حادثه بتوانند با حفظ آرامش در شرایط ایمن ساختمان را ترک نمایند . از این رو می توان به استفاده از سیستم روشنایی ایمنی به عنوان راهکاری جهت خروج ایمن افراد از ساختمان اشاره نمود.

سیستم چراغ های اضطراری ( ایمنی )

مجموعه چراغ های روشنایی می باشد که در زمان رخ داد حادثه و قطع برق مستقل از برق شهر تغذیه می گردند که این تغذیه می تواند به وسیله باتری موجود در هر چراغ و یا به صورت باتری مرکزی صورت بپذیرد . هدف از طراحی و جانمایی سیستم چراغ ها اضطراری هدایت افراد جهت خروج امن در زمان بروز حادثه و شرایط اضطراری از ساختمان می باشد.

.سیستم چراغ های اضطراری شامل علائم خروج و روشنایی اضطراری ( روشنایی ایمنی ) می باشد.

اگزیت ساین و چراغ خروج اضطراری
علائم خروج :

این چراغ ها به رنگ سبز با فونت سفید می باشد و در زمان بروز حادثه وظیفه هدایت افراد مستقر در ساختمان را به مسیر های امن برعهده دارد.
تمام دسترسهای خروج می بایست با علامتهای تائيد شده که سمت و جهت دستيابي به خروج را با پيکان نشان مي دهد مشخص شوند. مگر آنکه دسترسي به محل خروج و مسير آن به آساني و فوريت، قابل رویت باشد. تعداد و محل قرار گرفتن علائم خروج بايد به گونه اي انتخاب گردد كه فاصله هيچ نقطه اي از دسترس خروج تا نزديكترين علامت قابل مشاهده، بیشتر از ۳۰ متر نباشد.

علائم خروج می بایست دارای حروف سفید رنگ بر اساس ضخامت حداقل 20 میلیمتر در روی زمینه شفاف سبز رنگ باشند و در بالای تمامی درب های خروج، محل تغییر مسیرهای فرار، تقاطع ها و هر 30 متر از آخرین علامت نزدیکی نصب گردند.

طراحی سیستم های روشنایی اضطراری

روشنایی اضطراری ( روشنایی ایمنی ):

در زمان رخ داد خطر و خاموشی تامین حداقل روشنایی جهت مسیرهای خروج بر عهده چراغ های روشنایی اضطراری ( روشنایی ایمنی ) می باشد. که این چراغ های دارای استاندارد ساخت مخصوص خود و جدا از چراغ هایی می باشد که به وسیله سیستم دیزل ژنراتور روشن می گردند. این چراغ جهت ادامه فعالیت بعد از خاموشی طراحی نمی گردند و صرفا جهت تامین حداقل روشنایی در مسیرهای خروج می باشد. لازم به ذکر است در مکان هایی با کاربرد فعالیت های پرخطر مانند آزمایشگاه ها می بایست نور تامین شده به وسیله این چراغ های برابر با 15 درصد نور محیط در شرایط کار عادی باشد. تا افراد بتوانند ابتدا محیط را از مواد و شرایط پر خطر ایمن و سپس به سمت راه های خروج حرکت کنند.

چراغ های روشنایی اضطراری ( روشنایی ایمنی ) می بایست مطابق استاندارد در مکان های زیر صورت جانمایی گردند:
کلیه مسیر های منتهی به راههای خروج
در محل های تغییر ارتفاع
تقاطع ها
راه پله ها
تجهیزات اعلام و اطفاء حریق
نقشه ساختمان و مسیر های خروج
راه پله های فرار
اتاق های کنترل
مکان هایی با کار های پر خطر
راهروهای طولانی
محل خروج اضطراری
اتاق های کنفرانس
محیط های فاقد پنجره
همچنین در راه پله های اضطراری می بایست روشنایی اضطراری ( روشنایی ایمنی ) در داخل محوطه پلکان و حداقل یک چراغ سفید در هر پاگرد طبقه نصب گردد.

تهیه و تنظیم : حسام الدین سلطانی
دیزل ژنراتور و کاربرد آن
04 نوامبر
مقالات سیستم های الکتریکال

دیزل ژنراتور و سایزینگ آن

نحوه انتخاب و سایزینگ دیزل ژنراتور بر اساس نوع کارکرد و کاربرد دستگاه

دستگاه های دیزل ژنراتور بر اساس سه نوع توان مصرفی بسته به نوع کارکرد و کاربری مد نظر بهره بردار سایز و انتخاب می شوند. نحوه انتخاب توان مورد نیاز از یک دستگاه دیزل ژنراتور می توان تاثیر مستقیم در سایزینگ و قدرت دستگاه داشته باشد.

بر این اساس سه توان درخواستی برای دستگاه های دیزل ژنراتور تعریف می گردد:

  • توان استندبای (Standby Power)
  • توان پرایم (Prime Power)
  • توان کانتینیوس (Continuous Power)

در ادامه نحوه انتخاب و سایزینگ هر یک از توان های مورد نیاز برای یک دستگاه دیزل ژنراتور آورده شده است.

توان استندبای Standby Power :

اندازه ی توان استندبای جهت استفاده دیزل ژنراتور یا ژنراتور گازسوزی است که به صورت اضطراری در مدار قرار داشته باشد و هیچگونه اضافه بار (Over load) در طول کارکرد آن رخ ندهد. این توان بیشتر در جاهایی به کار میرود که برق قابل اطمینان دارند و فقط در هنگام قطعی برق به دستگاه احتیاج پیدا خواهند شد. به عبارت دقیق تر چنانچه قرار باشد از دیزل ژنراتور در یک سال کمتر از 200 ساعت با ماکسیموم ضریب توان 0.8 استفاده شود، به شما پیشنهاد میکنیم که در انتخاب دیزل ژنراتور مناسب توان استندبای را مد نظر قرار دهید و تنها به این نکته توجه داشته باشید که در یک سال بیش از ۲۵ ساعت با توان ماکسیموم استندبای آن کار نکنید تا آسیبی به دستگاه شما نرسد.

توجه: اگر بر اساس توان استندبای دیزل ژنراتور خود را انتخاب کردید هرگز دستگاه را در حالت اضافه بار (Over load) قرار ندهید چرا که ممکن است آسیب جدی به دستگاه وارد شود.

توان پرایم Prime Power :

“rtl” style=”text-align: justify;”>چنانچه قرار است دیزل ژنراتور شما در یکی از دو حالت زیر به کار گرفته شود میتوانید از این توان جهت سایزینگ دستگاه استفاده کنید:

  1. تایم نامحدود کارکرد دستگاه:

چنانچه قرار است دستگاه شما به میزان نامحدود در سال به کار گرفته شود و همچنین شما دارای یک بار متغییر هستید و توان ثابتی از دستگاه نمیکشید، میتوانید با توجه به این توان دیزل ژنراتور خود را انتخاب نمایید، با این شرط که میانگین توان استفاده شده در ۲۵۰ ساعت از هر دوره کارکرد دستگاه نباید بیشتر از ۷۰ درصد توان پرایم باشد و همچنین مجموع ساعاتی که با حداکثر توان پرایم از دیزل ژنراتور بهره میبرید نباید از 500 درصد توان پرایم دستگاه در یک سال تجاوز کند.

همچنین شما میتوانید تا ده درصد اضافه بار (Over Load) از دستگاه جریان بکشید. به شرطی که به ازای هر ۱۲ ساعت کارکرد تنها یک ساعت اضافه بار وجود داشته باشد و همچنین دستگاه شما در یک سال بیش از ۲۵ ساعت در حالت اضافه بار قرار نگیرید.

  1. تایم محدود کار دستگاه:

چنانچه دستگاه شما به میزان تایم محدودی کمتر از 750 ساعت در سال زیر بار ثابت قرار گیرد و مطمین باشید. که هیچگونه اضافه باری به دستگاه وارد نمیشود ما به شما پیشنهاد میکنیم بر اساس توان پرایم دستگاه خود را سایز نمایید.

توجه: در صورت استفاده از دستگاه در یک سال کمتر از ۲۵۰ ساعت کار را با توان استندبای و استفاده بیستر از ۷۵۰ ساعت کار را با توان کانتینیوس دستگاه میبایست تامین کرد. بنابراین بهترین بازه کارکرد برای انتخاب دستگاه بر اساس توان پرایم بین 250 ساعت تا 750 ساعت کارکرد در یک سال می باشد.

توان کانتینیوس Continuous Power :

dir=”rtl” style=”text-align: justify;”>چنانچه در یک سال بیش از ۷۵۰ ساعت از دستگاه دیزل ژنراتور استفاده خواهید کرد. قطعا باید این توان را جهت سایزینگ مد نظر قرار دهید و توجه داشته باشید. به هیچ وجه اضافه بار رخ ندهد چرا که آسیب جدی به دستگاه وارد خواهد شد.

تهیه کننده: مهندس محمد عابدین