طراحی نورپردازی محیط های اداری
طراحی نورپردازی محیط های اداری نیازمند توجه و انجام تعدادی از الزامات می باشد. در هر پروژه، طراحان با چالشی مواجه میشوند که باید مقررات و استانداردها، اهداف اقتصادی، شرایط ساخت و ساز، و جنبههای طراحی را در یک مفهوم یکپارچه ترکیب کنند.
در آغاز هر پروژه طراحی نورپردازی اداری، برای طراحان روشنایی اهمیت دارد که برای هر محیط کار مورد نیاز، سه پرسش زیر را مطرح کنند:
- چرا نورپردازی میکنیم؟ فضای مورد نظر چه اهمیت استراتژیک ، معماری و یا کارکردی در آن محیط دارد؟
- نور مورد نیاز فضا چه مقدار می باشد ؟ با توجه به کاربری محیط مورد طراحی، میزان و نوع نور آن فضا چه مقدار باید باشد که باعث بهبود راندمان و سلامت افراد در آن محیط شود ؟
- راهکار نورپردازی ایدهآل چیست؟ کدام استراتژی نورپردازی و روشهای نورپردازی به عنوان پایه برای طراحی نور آن فضا مناسب هستند؟
کیفیت نور در محیط های اداری (فضای کار)
در طراحی نورپردازی محیط های اداری، طراح روشنایی مورد نیاز هر قسمت را متناسب با کاربری و نوع کاری که در آن صورت می پذیرد طراحی می گردد. چراغ ها با میزان درخشندگی مناسب و در عین حال شدت پخش نور گسترده ، ضمن تامین روشنایی محیط، راحتی بصری مناسبی را نیز فراهم میکنند و باعث به دستآوردن نور مطلوب و دلپذیر در محیط می گردند.
کیفیت نور برای ادارات شامل در نظر گرفتن نیازهای خاص کاربران و ایجاد یک محیطی که به تأمین راحتی بصری و افزایش بهرهوری کمک میکند خلاصه میگردد. در زیر به نکات کلیدی مرتبط با نورپردازی منطقه ای (هر محیط متناسب با کاربرد آن) در ادارات اشاره شده است:
-
تجزیه و تحلیل نورپردازی منطقهای در نور پردازی اداری:
تجزیه و تحلیل دقیق نیازهای نورپردازی در هر محیط از اداره بسیار مهم است. این تجزیه و تحلیل به درک وظایف و فعالیتهای خاصی که در نواحی مختلف اتفاق میافتد کمک میکند.
-
کنترل درخشندگی:
جهت اطمینان از راحتی بصری و کاهش حداکثری درخشندگی، استفاده از چراغ ها با حداقل میزان درخشندگی بسیار مهم است. درخشندگی میتواند مزاحم و ناراحتکننده برای کارکنان اداری باشد، بنابراین مدیریت مناسب آن ضروری است.
-
شدت نور محیطی:
شدت نور محیطی به توزیع یکنواخت نور در صفحه افقی اشاره دارد. شدت نور محیطی بالا، به ویژه بر روی میزهای کار، اهمیت بالایی دارد زیرا تأمین نور یکنواخت باعث کاهش سایه بر روی سطح کار می گردد.
-
نورپردازی میز کار:
طراحی روشنایی میز کار در فضای اداری میتواند تأثیر مستقیمی بر راحتی کارکنان و بهرهوری آنها داشته باشد. در زیر، مهمترین نکات مرتبط با طراحی روشنایی میز کار در فضای اداری آورده بیان شده است:
-
-
-
- نوع نورپردازی: روشنایی میز کار باید مناسب با نوع کاری انجام شده در هر فضای اداری باشد. برای مثال، کارکنانی که با اسناد یا جزئیات کوچک کار میکنند، نیاز به نورپردازی با شدت بالا دارند. در حالی که در فضاهای ملاقات و کنفرانس، نورپردازی آرام و ملایم ممکن است مناسبتر باشد.
-
-
-
-
-
- توزیع یکنواخت نور: نورپردازی باید به گونهای باشد که نور به طور یکنواخت بر روی میز کار پخش شود و تغییرات میزان شدت نور کمتر باشد. این امر به جلوگیری از خستگی چشمی و افزایش تمرکز کمک میکند.
-
-
-
-
-
- جلوگیری از برخورد نور با مانیتور: نورپردازی باید به گونهای باشد که نور مستقیم به مانیتور کارمندان نخورد و باعث تابش بازتابی مزاحم نشود. این امر میتواند با استفاده از چراغ های مخصوص و نیز روشنایی ملایم کناری و یا نورپردازی از بالا انجام شود.
-
-
-
-
-
- رنگ نور: در طراحی روشنایی میز کار انتخاب رنگ نور نیز اهمیت بالایی دارد. نور طبیعی ممکن است راحتی کارکنان را افزایش دهد، در حالی که نور سرد معمولاً برای کارهای دقیق مناسبتر است.
-
-
در نهایت، بهترین روشنایی میز کار در فضای اداری باید نیازهای کارکنان را مد نظر قرار دهد و به عوامل انرژیمحوری، تعهد به محیط زیست، و افزایش بهرهوری توجه داشته باشد.
-
راحتی بصری:
نور نباید ناراحتی یا خستگی بصری ایجاد کند. در یک طراحی مناسب عواملی مانند دمای رنگ نور، کیفیت نور و میزان شدت نور بررسی و محاسبه می گردد تا محیطی با راحت بصری ایجاد کند.
-
نورپردازی سطوح عمودی:
نورپردازی سطوح عمودی در فضاهای اداری اهمیت بالایی دارد زیرا میتواند به ترتیب و شکل ظاهری فضا تأثیر گذارد و بر راحتی و کارایی کارکنان تأثیر بگذارد.
-
سیستمهای کنترل روشنایی:
سیستم کنترل روشنایی در ادارات به منظور بهینهسازی مصرف انرژی و افزایش راحتی و کارایی کارکنان مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستمها میتوانند از انواع مختلفی باشند، اما معمولاً شامل موارد زیر هستند:
-
-
-
-
- سنسورهای نور: سنسورهای نور به کنترل سطح نورپردازی در ادارات کمک میکنند. این سنسورها معمولاً قادر به اندازهگیری میزان نور محیط هستند و میتوانند به طور خودکار تنظیمات روشنایی را تغییر دهند تا تطابق مناسبی با شرایط روز و شب داشته باشند. این کمک به کاهش مصرف انرژی منجر میشود.
-
-
-
-
-
-
-
- زمانبندی و تایمرها: ادارات معمولاً تایمرها و زمانبندیها برای تعیین زمانهای روشنایی مخصوص دارند. برای مثال، روشنایی محافل کاری در ساعات کاری فعال میماند و در ساعات غیرکاری خاموش میشود.
-
-
-
-
-
-
-
- کنترل از راه دور: در برخی موارد، کارکنان و مدیران میتوانند از راه دور تنظیمات روشنایی را کنترل کنند. این امکان از طریق سیستمهای کنترل از راه دور و به وسیله نرمافزارهای مخصوص فراهم میشود.
-
-
-
-
-
-
-
- استفاده از منابع نورپردازی با کارآیی بالا: ادارات معمولاً از منابع نورپردازی با کارآیی بالا مانند لامپهای LED استفاده میکنند. این نوع لامپها کم مصرف هستند و عمر طولانی دارند.
-
-
-
-
-
-
-
- هماهنگی با سیستمهای مرتبط: سیستم کنترل روشنایی در ادارات معمولاً با سیستمهای HVAC (گرما، تهویه، و تهویه مطبوع) و سیستمهای ایمنی ادغام میشود. این ایجاد هماهنگی به بهبود کلی انرژی و مدیریت محیطی کمک میکند.
-
-
-
-
-
-
-
- گزارشدهی و مانیتورینگ: برای مدیریت بهینه مصرف انرژی و رصد کارایی سیستم، سیستمهای کنترل روشنایی معمولاً قابلیت گزارشدهی و مانیتورینگ را دارند تا اطلاعات مربوط به مصرف انرژی و عملکرد روشنایی را در اختیار مدیران قرار دهند.
-
-
-
سیستمهای کنترل روشنایی در ادارات نقش مهمی در بهبود کارایی انرژی و کاهش هزینهها ایفا میکنند و به همراه با ایجاد محیطی راحت و مناسب برای کارکنان کمک میکنند.
-
تطابق با مقررات :
طراحی نورپردازی ادارای می بایست مطابق با مقررات و استانداردهای ملی و بینالمللی باشد تا ایمنی و کارایی مناسب را برای کارکنان فراهم کند. در ادامه، مقررات و نکات مهمی را که باید در نظر گرفته شوند به شما معرفی میکنم:
-
-
-
-
-
- نورپردازی مناسب: روشنایی باید به اندازه کافی مناسب باشد تا کارکنان بتوانند به راحتی کار کنند ، اما نباید تابش نور بیموردی در محیط وجود داشته باشد. این امر میتواند توسط مهندسان نورپردازی حرفهای بر اساس استانداردها و نیازهای خاص هر اداره طراحی شود.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- توجه به افراد با مشکلات دید: مقررات باید به نیازهای افراد با مشکلات دید توجه داشته باشد. برای مثال، باید امکان تنظیم روشنایی برای افراد با بینایی ضعیف فراهم شود و طراحی با روشنایی مناسب انجام شود.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- استفاده از منابع نورپردازی کم مصرف:</strong> در طراحی فضاهای اداری استفاده از منابع روشنایی کم مصرف مانند لامپهای LED توصیه می گردد تا به کاهش مصرف انرژی و هزینههای اداری کمک شود.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- اضطراری و ایمنی: نورپردازی باید برای موارد اضطراری و ایمنی مناسب باشد. این شامل فراهم کردن روشنایی اضطراری و خاموشی خودکار در موارد اضطراری می باشد.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- محافظت از زیست محیطی: استفاده از منابع نورپردازی کم مصرف و مواد خالص میتواند به حفاظت از محیط زیست کمک کند.
-
-
-
-
مقررات طراحی روشنایی ممکن است بر اساس منطقه و مقررات محلی نیز متغیر باشد، بنابراین مشورت با مقامات محلی و مهندسان متخصص در این زمینه میتواند بسیار مفید باشد.
-
استفاده از نور طبیعی:
تا حد ممکن می توان از نور طبیعی برای روشنایی فضای اداری استفاده کرد تا به کاهش وابستگی به نور مصنوعی کمک کند. اما نباید استفاده از نور طبیعی سبب شود که در هنگام طراحی مقدار نور مصنوعی را از مقدار استاندارد و مورد نیاز کمتر در نظر گرفت ، زیرا این کار در زمان نبود نور طبیعی مانند هوای ابری ، یا در زمستان که مدت طول روز کوتاه تر از سایر فصول می باشد، نور مورد نیاز در محیط کار فراهم نمی گردد، بنابراین برای استفاده از نور طبیعی می بایست در هنگام طراحی نورپردازی اداری میزان روشنایی را بدون در نظر گرفتن مقدار نور طبیعی محاسبه کنیم، سپس با استفاده از ابزارهای کنترلی، میزان شدت نور سیستم روشنایی را با توجه به میزان نور طبیعی کم یا زیاد کنیم.
در انتها قابل ذکر است که با رعایت موارد اشاره شده می توان به یک نور پردازی مناسب در فضای مورد طراحی برسیم که نورپردازی مناسب در فضاهای اداری دارای مزایای متعددی است که از جمله آن می توان به ارتقاء کیفیت محیط کاری و بهرهوری کارکنان، کاهش مصرف انرژی تاثیر روحی و روانی مثبت کارکنان و … اشاره کرد.کمک میکند.
از این رو شرکت سامان نوین تکفام در بخش آتلیه طراحی روشنایی خود با استفاده از کارشناسان و متخصصان دوره دیده خود شما را در طراحی مناسب دفاتر کار و ادارات خود راهنمایی نمایید