رک ( Rack ) یک محفظه فلزی مربع یا مستطیل شکل است که انواع مختلف تجهیزات شبکه و مخابرات نظیر پچ پنل، روتر، سوییچ، مودم، سانترال و تمامی تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه در آن نصب می شود . دلیل استفاده از رک ها، محافظ فیزیکی از تجهیزات و همچنین گردآوری تمامی تجهیزات در یک نقطه به جهت عیب یابی ساده تر در صورت خرابی قطعات است.
هر رک می بایست از یک سیستم تهویه مناسب به جهت کاهش دمای، قطعاتی که درون آن قرار می گیرد برخوردار باشد. آنها معمولا دارای تجهیزاتی هستند که نقش مهمی در استفاده از سایز تجهیزات در کنار آن ها را دارند . این تجهیزات شامل پاورماژول، نگهدارنده و مرتب کننده کابل های پچ کورد، سینی ثابت و متحرک (سینی رک)، لایت پنل، پچ پنل های مسی و فیبر نوری، فن خنک کننده، مدیریت کابل، پنل کنترل حرارت و… می باشند.شرکت های مختلفی تولید کننده انواع رک های شبکه هستند که در داخل و خارج از ایران مشغول به فعالیت هستند . از جمله این شرکت ها می توان به پایا سیستم، تیام شبکه، تایکو، اچ پی و لگراند اشاره کرد.
راهنمای خرید
هر رک دارای مشخصاتی نظیر جنس بدنه، ابعاد و عمق، تعداد یونیت، نوع نصب و است که هنگام خرید در صورتی که فروشنده واقعا قصد فروش جنس مورد نیاز شما را داشته باشد از شما سوال خواهد کرد و حتی الامکان باید از آن ها آگاهی داشته باشید تا در صورت عدم سوال فروشنده هم بتوانید موارد مورد نیاز خود را درخواست کنید.
جنس بدنه
جنس بدنه رک ها معمولا از ورق های گالوانیزه ساخته می شوند که قطر ورق بسته به برند و شرکت سازنده متفاوت است که بالاتر بودن این قطر، رک را در برابر ضربه و فشار ناشی از وزن مقاوم تر می کند . معمولا شرکت های سازنده میزان مقاومت رک ها را در برابر ضربه با استاندارد IK نشان می دهند .
در کنار IK اعدادی مثل 00، 01، 02 و…09 و 10 قرار می گیرد که حداکثر این عدد 10 است .برای مثال اگر یک جسم 5 کیلوگرمی با میزان انرژی 20 ژول به سطح یک رک با استاندارد IK10 برخورد کند، بدنه رک می تواند در برابر این مقدار ضربه مقاومت کافی را از خود نشان دهد که این مسئله خود بیانگر جنس بسیار خوب ورق گالوانیزه و قطر بالای آن است . استفاده از ورق با کیفیت با قطر مناسب سبب بالا رفتن میزان تحمل وزن بیشتر توسط رک ها می شود. بعضی از رک ها دارای حفاظت در مقابل رطوبت و آب می باشد که بسته کارخانه های سازنده IP55 نشانه ضد آب بودن رک در مقابل آب می باشند .
انواع سایز
رک ها توسط شرکت ها با طول، عرض، ارتفاع و عمق های متفاوتی طبق استاندارد ساخته می شوند. که همگی ملزم به تبعیت از این استاندارد ها هستند . برای آشنایی بیشتر با این استاندارد ها، نیاز است تا نگاهی به درون آنها بیندازیم .
فاصله آداپتور : از نمای رو به رو اگر به درون رک نگاه کنیم. یک ستون در سمت راست و یک ستون در سمت چپ آن قرار دارد که بر روی هر کدام سوراخ هایی قرار دارد. به هر یک از ستون ها آداپتور رک گفته می شود که تمامی قطعات رک مونت ( قابل نصب بر روی رک ) همگی مابین این دو ستون قرار می گیرند . فاصله طولی استاندارد مابین آداپتور ها می تواند 19inch یا 10inch باشد که رایج ترین آن 19inch است.
یونیت : واحد اندازه گیری ارتفاع رک ها یونیت است که هر یونیت معادل 4/445 میلی متر یا سه سوراخ آداپتور است . ارتفاع قطعات معمولی مثل پچ پنل، پاور ماژول و … که درون رک نصب می شوند بر اساس یونیت است به همین دلیل فضای یک رک را بر اساس تعداد یونیت ها می سنجند که نشان می دهد یک رک قابلیت نصب چند پچ پنل یک یونیت را دارد به همین خاطر هنگام خرید فروشنده اولین سوالی که از شما خواهد پرسید تعداد یونیت های رک مورد نیاز است .
عمق : شرکت های سازنده با حفظ استاندارد های فوق، عمق هایی را نیز برای آنها در نظر می گیرند. عمق های مختلف سبب می شوند تا مطابق با طول قطعه، عمق مورد نیاز انتخاب گردد . رایج ترین عمق ها 35، 45، 60، 80، 100، سانتی متر هستند.
نوع ایستاده و دیواری
رک ها از لحاظ قابلیت نصب به دو نوع دیواری و ایستاده تقسیم می شوند . هر کدام از مدل ها با توجه به کاربری و نیاز خریدار تولید شده که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
دیواری:
معمولا بین 4 تا 21 یونیت بسته به شرکت سازنده تولید و عرضه می شوند . این نوع قابلیت نصب بر روی دیوار را دارند و با عمق های مختلفی تولید می شوند که از آن ها معمولا برای شبکه های کوچک یا بخشی از شبکه های بزرگ استفاده می شود.
درب جلویی رک های دیواری می تواند از نوع شیشه ای و یا توری باشد که هر کدام مزایا و معایب خود را نیز به همراه دارند. برای مثال درب های شیشه ای از قیمت کمتری نسبت به درب توری برخوردار هستند. و متقابلاً درب های توری استحکام و تهویه بهتری نسبت به درب های شیشه ای دارند. برخی از انواع رک های دیواری هستند که درب های پشتی آن ها از نوع لولا دار است . این دسته قابلیت باز شدن از قسمت پشتی به جهت دسترسی آسان تر به محتویات پشتی را دارند. شرکت لگراند یکی از تولید کنندگان بزرگ این محصول است که انواع مختلفی از نوع لولادار را به تولید می رساند.
ایستاده:
رک های ایستاده معمولا در دو نوع دیتاسنتری و معمولی تولید می شوند. از نوع ایستاده دیتاسنتری در شبکه های بزرگ و دیتاسنترهایی که نیاز به استقامت بالا، عمق بیشتر و تعداد بالایی از یونیت ها دارند استفاده می شود . این رک ها از سیستم های مدیریت کابل پشتیبانی می کنند و در بعضی موارد قابلیت نصب سینی کابل را بر روی خود دارند . نوع ایستاده به جهت استفاده از سرور های پردازشگر، قابلیت نصب یا اتصال به سیستم های خنک کننده و تهویه را نیز دارند .
این مدل از رک ها مانند سری های دیواری از درب های شیشه ای و توری استفاده می کنند. که در مدل های درب توری عددی به همراه درصد بیان می شود که این عدد تا 100% متغیر است . هرچه میزان این عدد به صد نزدیک تر باشد درب رک مورد نظر دارای حفره های بیشتری است. در مورد درب آن ها همچنین می توان به مدل هایی اشاره کرد که از لحاظ امنیت دارای سیستم های باز کننده اثر انگشت هستند. و به جهت جلوگیری از دسترسی به هاردها و یا محتویات آن توسط افراد به وسیله قفل های مخصوص تجهیز می شوند .